— Hãy nhìn sâu hơn lỗi lầm, để thấy một tâm hồn đang cần được thấu hiểu —
Có một người mẹ già ngồi trước sân, lặng lẽ đan áo. Đứa con trai út bước vào, đập cửa mạnh, mặt cau có, chẳng nói chẳng rằng. Người mẹ không mắng. Bà chỉ nhìn nó, nhẹ nói:
— Con à, mẹ biết hôm nay con buồn. Nhưng con không phải là cơn giận của con. Cơn giận rồi sẽ đi, còn con thì vẫn là đứa con mẹ yêu.
Câu nói ấy đã cứu đứa con khỏi những năm tháng trượt dài.
Vì mẹ… đã không đồng nhất một hành vi nhất thời… với con người thật của nó.
Chúng ta sống trong một thế giới ưa dán nhãn.
Ai đó nói dối — ta gọi họ là “kẻ gian trá.”
Ai đó thất hứa — ta bảo họ “không đáng tin.”
Ai đó nóng nảy — ta gắn họ với “tính khí xấu.”
Nhưng ta quên rằng, hành vi là tạm thời, còn con người là dòng chảy.
Một hành vi sai, không định nghĩa toàn bộ nhân cách của một người.
Đức Phật dạy:
“Như hoa sen mọc từ bùn nhơ mà chẳng nhiễm bùn. Cũng vậy, có người mang trong mình những thói quen bất thiện, nhưng bản thể vẫn là ánh sáng.”
Nếu ta chỉ nhìn người qua một khoảnh khắc họ sai… ta đã bỏ lỡ cả một tâm hồn đang đi qua đoạn đường tối.
Một đứa trẻ cáu bẳn có thể vì thiếu ngủ.
Một người nói lời tổn thương có thể vì chính họ đang đau.
Một người lạnh lùng có thể vì họ từng bị tổn thương mà chẳng biết bày tỏ.
Bác sĩ tâm thần Carl Jung từng nói:
“Cho đến khi bạn làm sáng tỏ được bóng tối trong mình, bạn sẽ cứ gọi nó là số phận.”
Thế nên, thay vì vội phán xét, ta hãy hỏi:
“Điều gì đã xảy ra trong lòng họ, để họ hành xử như thế?”
Ra khỏi nhà tù sau 27 năm bị giam giữ bởi chế độ phân biệt chủng tộc, ông không trừng phạt.
Ông nói:
“Tôi không mang hận thù vào tương lai. Họ làm điều sai, nhưng họ không phải là tội lỗi của họ. Họ cũng là nạn nhân của sự sợ hãi.”
Mandela hiểu: người hành xử sai, không có nghĩa là người đó không thể thay đổi. Và ông cho họ cơ hội — từ đó, hòa bình đến với cả dân tộc.
Bà từng chia sẻ:
“Khi ai đó cư xử tệ, tôi không nghĩ họ là người tệ. Tôi nghĩ họ đang thiếu một điều gì đó: có thể là sự bình an, sự được thấu hiểu, hoặc sự giáo dục.”
Chúng ta thường dễ tha thứ cho người khác… hơn chính mình.
Nhưng bạn ơi, bạn cũng không phải là những hành vi thiếu khôn ngoan trong quá khứ.
Bạn là người đang cố gắng, đang học, đang thay đổi từng ngày.
Một hành vi không thể che phủ cả hành trình.
Một lỗi lầm không thể định nghĩa giá trị của bạn.
“Không ai tắm hai lần trên một dòng sông.”
(Heraclitus – triết gia Hy Lạp cổ)
Bởi lẽ, bạn mỗi ngày đều đang trở thành một phiên bản mới.
Khổng Tử nói:
“Biết sai mà sửa là người trí. Biết người sai mà vẫn nâng đỡ là người nhân.”
Lão Tử dạy:
“Nước mềm yếu mà thắng cứng rắn. Người mềm lòng mới làm được điều lớn.”
Nếu ta nhìn người chỉ bằng lỗi lầm, ta làm cho họ khép lại.
Nhưng nếu ta nhìn bằng ánh mắt từ bi, ta giúp họ mở cửa bên trong.
“Tôi không đồng ý với việc bạn làm. Nhưng tôi vẫn tin vào khả năng tốt đẹp trong bạn.”
Thay vì nói: “Con thật hư!”, hãy nói: “Việc con làm chưa đúng. Nhưng mẹ biết con có thể làm tốt hơn.”
Hãy học cách nói với chính mình:
“Tôi đã sai. Nhưng tôi không phải là lỗi lầm ấy. Tôi học được bài học, và tôi đi tiếp.”
Tha thứ không có nghĩa là chấp nhận hành vi sai.
Mà là không để hành vi đó che lấp đi toàn bộ con người.
Giống như người làm vườn, thấy cành cong thì uốn, không chặt bỏ cả cây.
Thấy cỏ mọc thì nhổ, nhưng vẫn tưới cho đất.
Vì họ thấy điều tốt đẹp đang chờ được lớn lên.
Hãy dạy con:
“Dù con có làm sai, con vẫn là người được yêu thương.
Việc sai sẽ được sửa. Nhưng con – vẫn là ánh sáng.”
Hãy nhắc mình mỗi ngày:
“Tôi không phải là nỗi tức giận. Tôi không phải là lần thất bại. Tôi là người đang học cách sống cho tốt hơn.”
Ngày xưa, ông tôi hay nói:
“Người lỡ làm bể bát không phải là đồ vô dụng. Có khi chỉ là tay run. Cũng như người lỡ nói lời cay đắng, có khi lòng họ đang đau.”
Tư duy “Hành vi không phải là con người của họ”
không phải để bao biện, mà là để ta giữ lại cơ hội cho lòng người được chữa lành.
Vì nếu bạn được ai đó nhìn bằng lòng bao dung khi bạn sai…
bạn sẽ hiểu:
Không gì có thể thay đổi con người bằng ánh mắt tin yêu.
#HiểuĐểThương#LêThịNam#NamLe
0987500649