Trong hành trình làm cha mẹ, chúng ta luôn mong muốn điều tốt nhất cho con. Nhưng có một ranh giới mong manh giữa đồng hành và điều khiển. Nhiều bậc phụ huynh vô tình áp đặt suy nghĩ, kỳ vọng của mình lên con, tin rằng điều đó sẽ giúp con có một cuộc sống tốt đẹp. Tuy nhiên, trẻ em không phải bản sao của cha mẹ. Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc lập, có ước mơ, suy nghĩ và khả năng riêng. Có lẽ điều quan trọng nhất cha mẹ có thể làm là đồng hành cùng con, thay vì điều khiển con theo ý mình.
Nhiều cha mẹ nghĩ rằng mình đang giúp con phát triển bằng cách hướng dẫn và kiểm soát từng bước đi. Nhưng sự thật là:
Điều khiển là áp đặt suy nghĩ, buộc con làm theo mong muốn của mình mà không quan tâm đến cảm xúc và sở thích của con.
Đồng hành là lắng nghe, thấu hiểu, đưa ra lời khuyên nhưng vẫn tôn trọng quyền tự quyết của con.
Ví dụ:
Khi con chọn ngành học, điều khiển là ép con học ngành mà cha mẹ thấy “có tương lai”. Đồng hành là giúp con tìm hiểu và định hướng nhưng vẫn để con tự quyết định.
Khi con phạm sai lầm, điều khiển là trách mắng, bắt con phải làm theo cách của cha mẹ. Đồng hành là phân tích, giúp con rút ra bài học và tự chịu trách nhiệm.
Khi cha mẹ điều khiển, con sẽ mất đi khả năng tự lập và tự tin. Khi cha mẹ đồng hành, con sẽ có cơ hội khám phá chính mình và trưởng thành một cách tự nhiên.
Việc điều khiển con không xuất phát từ sự ích kỷ, mà thường đến từ tình yêu thương và mong muốn bảo vệ. Cha mẹ lo lắng con sẽ gặp sai lầm, vấp ngã, hoặc chọn sai con đường. Nhưng hãy tự hỏi:
Mình đang giúp con hay vô tình tước đi cơ hội học hỏi của con?
Mình đang hướng dẫn con hay ép con sống theo mong muốn của mình?
Mình đang xây dựng một đứa trẻ tự lập hay một đứa trẻ sợ hãi và lệ thuộc?
Một đứa trẻ không được quyền tự quyết từ nhỏ sẽ thiếu tự tin, sợ thử thách và luôn cần có người chỉ dẫn. Ngược lại, khi con có không gian để lựa chọn, con sẽ học cách chịu trách nhiệm và trưởng thành vững vàng hơn.
.png)
Hãy đặt mình vào vị trí của con và lắng nghe mà không phán xét. Trẻ em cũng có cảm xúc, suy nghĩ và những vấn đề riêng mà người lớn đôi khi không hiểu hết.
Hỏi con: “Con cảm thấy thế nào về chuyện này?”
Thay vì phản bác, hãy thử nói: “Mẹ hiểu con đang lo lắng về điều đó. Con muốn mẹ giúp gì không?”
Khi con muốn làm điều gì đó khác biệt, hãy hỏi: “Điều gì khiến con hứng thú với việc này?”
Lắng nghe không có nghĩa là chiều theo mọi mong muốn của con, mà là hiểu con đang nghĩ gì, từ đó đưa ra lời khuyên phù hợp.
Hãy để con có quyền quyết định trong những vấn đề liên quan đến chính mình. Điều này giúp con rèn luyện tư duy độc lập và biết chịu trách nhiệm.
Khi con muốn chọn môn học, hãy để con tự do tìm hiểu.
Khi con muốn tham gia một hoạt động mới, hãy khuyến khích thay vì ngăn cản chỉ vì lo lắng.
Khi con đưa ra quyết định chưa đúng, đừng chỉ trích. Hãy cùng con phân tích để lần sau con làm tốt hơn.
Sai lầm không đáng sợ, vì đó là cách con học hỏi. Nếu cha mẹ lúc nào cũng can thiệp, sửa chữa mọi lỗi sai, con sẽ không bao giờ biết cách đứng dậy sau thất bại.
Khi con tiêu hết tiền tiêu vặt quá nhanh, hãy để con tự rút kinh nghiệm thay vì vội vàng cho thêm tiền.
Khi con quên làm bài tập, hãy để con chịu trách nhiệm với giáo viên thay vì viết đơn xin phép hộ con.
Khi con chọn sai bạn, hãy để con trải nghiệm và tự rút ra bài học thay vì cấm đoán.
Trẻ chỉ trưởng thành khi được phép thử sai và tự đứng lên.
3.4. Khích Lệ, Không So Sánh
Mỗi đứa trẻ đều có thế mạnh riêng, không ai giống ai. Khi cha mẹ so sánh con với “con nhà người ta”, con sẽ cảm thấy mình không đủ tốt và mất đi động lực cố gắng.
Thay vì nói: “Sao con không giỏi như bạn A?”, hãy nói: “Mẹ thấy con đã cố gắng, vậy mình có thể làm gì để tốt hơn?”
Thay vì trách móc, hãy ghi nhận những nỗ lực dù nhỏ của con.
Khi con gặp khó khăn, hãy động viên: “Mọi thứ đều cần thời gian, mẹ tin con sẽ làm được.”
Những lời động viên có sức mạnh lớn hơn bất kỳ sự áp đặt nào.
Khi cha mẹ đồng hành thay vì điều khiển, con sẽ:
Tự tin hơn vì biết rằng suy nghĩ và cảm xúc của mình được tôn trọng.
Có trách nhiệm hơn vì con hiểu rằng quyết định của mình đi kèm với hậu quả.
Biết tự lập vì con không bị phụ thuộc vào sự chỉ đạo của người khác.
Hạnh phúc hơn vì được sống đúng với bản thân, không phải gồng mình để làm hài lòng cha mẹ.
Đôi khi chúng ta quên mất rằng, con không cần một người lái tàu đưa con đến đích, mà cần một người đồng hành để vững tin trên hành trình của mình.
Làm cha mẹ không có nghĩa là quyết định thay con, mà là giúp con khám phá chính mình. Hãy đặt mình vào vị trí của con, lắng nghe, hướng dẫn nhưng vẫn tôn trọng sự lựa chọn của con.
Đồng hành không có nghĩa là buông lỏng, mà là yêu thương theo cách giúp con trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Bởi vì cuối cùng, điều quan trọng nhất không phải là con đi theo con đường cha mẹ muốn, mà là con tìm được con đường phù hợp nhất với mình. Và trên con đường đó, con biết rằng luôn có cha mẹ ở bên, ủng hộ và yêu thương vô điều kiện.
#ĐồngHànhCùngCon #NuôiDạyConTíchCực #ChaMẹThấuHiểu#namle
0987500649
